۱۳۸۷ دی ۲, دوشنبه

شب يلدا

شايد بهتر بود اين نوشته را ديروز مي‌نوشتم ولي اصلاً به ياد اين امر نبودم. تكتم يه من تذكر داد كه اين مطلب مي‌تواند خوب باشد و من بر آن شدم كه درباره شب يلدا كمي بنويسم. ابتدا مقاله بسيار خوب و جالبي دراين زمينه در وبگاهي به نام آفتاب كه ماهنامه عده‌اي از دانشجويان دانشگاه واترلو است را بخوانيد. اين مقاله نوشته خانم مشاطان است و در سال 1384 منتشر شده است. (لينك مطلب)
در ادامه من نيز چند نكته به اين نوشته اضافه مي‌كنم.
1- نژاد بزرگ آريا اصولاً گرايش به پرستش مظاهر طبيعي داشتند كه مهر يا ميترا يا ميترَ خدايي است كه معادل خورشيد است و مانند بسياري از آيين‌هاي باستاني از خدايان قدرتمند بوده است.
2-در برخي از منابع آمده است كه يلدا در زبان آرامي باستان معناي تولد دارد و شب يلدا گرامي‌داشت زادروز مهر است.
3-پس از ظهور زرتشت مهر از بين نرفت بلكه در آيين جديد سطح خدايان طبيعي پايين آورده شد و آنها جايگاهي معادل ملائك مقرب در دين‌هاي سامي دارند به در فرهنگ ايرانيان به آنها ايزد اطلاق شده و جمع آن ايزدان است كه به مرور به واژه يزدان به معناي خدا تبديل شده است.
4- پس چنانكه در متن آمده است احتمال دارد در برهه‌هايي از زمان روز تولد خورشيد و مهر يكسان نبوده باشد ولي بين خورشيد و مهر تفاوت وجود داشته باشد ولي بدون شك در زمان‌هايي اين دو يك چيز بوده‌اند و در ادبيات پارسي نيز كلمه مهر معناي خورشيد نيز دارد.
5-در زمان رواج آيين مهرپرستي در روم باستان جشن تولد مهر در روزِ انقلابِ زمستانيِ تقويمِ ژوليوس سزار يعني 25 دسامبر فعلي بوده است. روميان اين روز را پس از مسيحي شدن روز تولد مسيح ناميده‌اند.
6- مستقل از آيين‌ها و اديان مختلف اين روز معادل انقلاب زمستاني در نيمكره شمالي بوده و از نظر نجومي اندازه‌گيري آن در ايام باستاني شگفت‌انگيز بوده و از پيشرفت‌هاي نجومي خبر مي‌داده است.
7- در زمينه اعتقادات باستاني آريايي‌ها وبگاه آقاي خنجي كه پيشتر معرفي شده است بسيار جالب توجه است.

هیچ نظری موجود نیست: