امروز صبح كه در تاكسي نشسته بودم گزارشي از راديو شنيدم كه دوست دارم تكميل شده آن توسط خودم را با شما در ميون بذارم.
يكي از حكومت‌هاي نيمه مستقل در ايران زمان عباسيان، توسط پادشاهان آل زيار در تبرستان (مازندران كنوني) تشكيل شده بود. دوستان اگر از درس تاريخ اين خاندان را به ياد ندارند كافي است بدانند كه كتاب قابوس‌نامه در اين دوره در قلمرو اين خاندان تأليف شده است. از نظر زماني در قرن چهارم و پنجم هجري قمري اين خاندان حكومت داشتند ولي در منطقه كوهستاني سوادكوه اسپهبدان باوندي (مشهور به ملوك جبال) سر در اطاعت از پادشاه زياري نداشتند و در صدد بازپس گرفتن اراضي از دست رفته خويش بودند.
سوادكوه شهرستاني است در مازندران كه در شمال فيروزكوه و در جنوب قائمشهر قرار دارد. محور تهران- قائمشهر (مشهور به جاده فيروزكوه) و خط آهن تهران- قائمشهر از ميان اين شهرستان مي‌گذرد. مهمترين نقاط شهري اين شهرستان پل سفيد (اين پل سفيد محل زندگي كودكي پدر من و خانواده وي بوده است و پدربزرگم محل زندگيش مدتها در اين شهر بود. وي از افراد سرشناس اين منطقه بود و تا پيش از انقلاب سفيد مالك برخي از جنگل‌هل و روستاهاي منطقه بود. نام اين مرد يوسف يوسفي بود. وي در سال 1370 وفات يافت)، شيرگاه و زيراب هستند. روستاي آلاشت به عنوان زادگاه رضا شاه پهلوي شهرت دارد.
روستاي لاجيم در 25 كيلومتري شهر زيراب و 30 كيلومتري شهر ساري (از مسيري كوهستاني از سمت كياسر) قرار دارد. اين روستاي 190 خانوار محل قرار گرفتن برج لاجيم است.
اين برج در ارتفاعات جنگلي عاري از پوشش گياهي مانند يك شبه جزيره كه از سه طرف به پرتگاه هاي عميق مشرف استبه چشم مي خورد . در قديم در حاشيه پرتگاه ها خندقي با ديوارهاي عظيم وجود داشت كه احتمالاقلعه اي وسيع و پراهميت را در برمي گرفت كه برج لاجيم را در ميان آن بنا كرده بودند.اين برج در شمار بناهاي دوره تسلطآل زيار بر طبرستان (316 تا 443 هجري) است و به نام مقبره امامزاده عبدالله شهرت دارد.اين بنا استوانه اي شكل است كه از داخل گنبدي مدوري و از خارج بامي مخروطي بر آن ساخته اند. اين برج كه از آجر منقش ساخته شده محيط قاعده آن 2680 سانتيمتر و قطر فضاي آن547 سانتيمتر و پهناي شرقي آن 112 سانتيمتر است . قسمت بالاي برج را با ناوهاي كوچك زينت داده اند و در زير آن دو كتيبه وجود دارد كه خطوط آنها از آجر تراش خوش رنگ است . متن كتيبه ها سفيد و گچ كاري مي باشد. خط كتيبه پهلوي را تا كنون نخوانده اند و كتيبه كوفي كامل و دست نخورده است ،جز در شرق كه از سايش شاخ و برگ درختان فرسوده شده است . در اين كتيبه نام و القاب مدفون به خط كوفي به نام اسمعيل ابوالفوارس شهريار بن عباس مي باشد كه به نام امامزاده عبدالله معروف است. اهميت كتيبه اين برج در اين است كه وجود خط پهلوي در يك كتيبه رسمي نشان مي‌دهد كه در سده‌هاي اسلامي تا قرن چهارم و پنجم كتابت به خط پهلوي در تبرستان وجود داشته است. شايد يكي از دلايلي كه وجود تعداد زياد كلمات فارسي و پهلوي را در زيان تبري توجيه مي‌كند همين امر باشد كه تا سده‌هاي متأخرتري استفاده از پهلوي در تبرستان رواج داشته است.
يكي از حكومت‌هاي نيمه مستقل در ايران زمان عباسيان، توسط پادشاهان آل زيار در تبرستان (مازندران كنوني) تشكيل شده بود. دوستان اگر از درس تاريخ اين خاندان را به ياد ندارند كافي است بدانند كه كتاب قابوس‌نامه در اين دوره در قلمرو اين خاندان تأليف شده است. از نظر زماني در قرن چهارم و پنجم هجري قمري اين خاندان حكومت داشتند ولي در منطقه كوهستاني سوادكوه اسپهبدان باوندي (مشهور به ملوك جبال) سر در اطاعت از پادشاه زياري نداشتند و در صدد بازپس گرفتن اراضي از دست رفته خويش بودند.
سوادكوه شهرستاني است در مازندران كه در شمال فيروزكوه و در جنوب قائمشهر قرار دارد. محور تهران- قائمشهر (مشهور به جاده فيروزكوه) و خط آهن تهران- قائمشهر از ميان اين شهرستان مي‌گذرد. مهمترين نقاط شهري اين شهرستان پل سفيد (اين پل سفيد محل زندگي كودكي پدر من و خانواده وي بوده است و پدربزرگم محل زندگيش مدتها در اين شهر بود. وي از افراد سرشناس اين منطقه بود و تا پيش از انقلاب سفيد مالك برخي از جنگل‌هل و روستاهاي منطقه بود. نام اين مرد يوسف يوسفي بود. وي در سال 1370 وفات يافت)، شيرگاه و زيراب هستند. روستاي آلاشت به عنوان زادگاه رضا شاه پهلوي شهرت دارد.
روستاي لاجيم در 25 كيلومتري شهر زيراب و 30 كيلومتري شهر ساري (از مسيري كوهستاني از سمت كياسر) قرار دارد. اين روستاي 190 خانوار محل قرار گرفتن برج لاجيم است.
اين برج در ارتفاعات جنگلي عاري از پوشش گياهي مانند يك شبه جزيره كه از سه طرف به پرتگاه هاي عميق مشرف استبه چشم مي خورد . در قديم در حاشيه پرتگاه ها خندقي با ديوارهاي عظيم وجود داشت كه احتمالاقلعه اي وسيع و پراهميت را در برمي گرفت كه برج لاجيم را در ميان آن بنا كرده بودند.اين برج در شمار بناهاي دوره تسلطآل زيار بر طبرستان (316 تا 443 هجري) است و به نام مقبره امامزاده عبدالله شهرت دارد.اين بنا استوانه اي شكل است كه از داخل گنبدي مدوري و از خارج بامي مخروطي بر آن ساخته اند. اين برج كه از آجر منقش ساخته شده محيط قاعده آن 2680 سانتيمتر و قطر فضاي آن547 سانتيمتر و پهناي شرقي آن 112 سانتيمتر است . قسمت بالاي برج را با ناوهاي كوچك زينت داده اند و در زير آن دو كتيبه وجود دارد كه خطوط آنها از آجر تراش خوش رنگ است . متن كتيبه ها سفيد و گچ كاري مي باشد. خط كتيبه پهلوي را تا كنون نخوانده اند و كتيبه كوفي كامل و دست نخورده است ،جز در شرق كه از سايش شاخ و برگ درختان فرسوده شده است . در اين كتيبه نام و القاب مدفون به خط كوفي به نام اسمعيل ابوالفوارس شهريار بن عباس مي باشد كه به نام امامزاده عبدالله معروف است. اهميت كتيبه اين برج در اين است كه وجود خط پهلوي در يك كتيبه رسمي نشان مي‌دهد كه در سده‌هاي اسلامي تا قرن چهارم و پنجم كتابت به خط پهلوي در تبرستان وجود داشته است. شايد يكي از دلايلي كه وجود تعداد زياد كلمات فارسي و پهلوي را در زيان تبري توجيه مي‌كند همين امر باشد كه تا سده‌هاي متأخرتري استفاده از پهلوي در تبرستان رواج داشته است.
۱ نظر:
ای ول! جالب و آموزنده بود!
ارسال یک نظر